Loco-burgemeester en wethouder (Handhaving, buitenruimte, integratie en samenleving) Bert Wijbenga sprak de onderstaande tekst uit:
Dames en heren, beste Fidan Ekiz,
Vandaag reiken wij de Lof der Zotheidspeld uit, traditiegetrouw op de geboortedag van Desiderius Erasmus. Deze speld is vernoemd naar zijn bekendste boek: Lof der Zotheid. In deze ‘lofzang’ spreekt de zotheid tot ons en neemt alles en iedereen op de hak. Kerkleiders, koningen, wetenschappers, boeren en buitenlui, niets en niemand ontkomt aan zijn scherpe pen. Want het is de zotheid zelve die de wijsheid in pacht heeft. De zotheid wijdt in de ‘Lof der Zotheid’ stevige woorden aan kerkleiders. Zo krijgen theologen het advies om de Bijbel eens te lezen, ‘al was het maar één keer’. Met die zin speelde Erasmus de latere reformatie onbedoeld in de kaart.
Luther en Erasmus waren tijdgenoten. Maar terwijl Luther zijn stellingen aan een deur spijkerde, hield Erasmus zich afzijdig. Waarom hield hij afstand van de reformatie? Omdat hij de eenheid in de kerk wilde bewaren. Erasmus was humanist, jazeker, maar hij was ook een katholieke priester.
Erasmus probeerde een kerkscheuring te voorkomen, maar de tragiek wil dat hij vervolgens botste met zowel de katholieke kerk als met de reformisten. Dat weerhield hem er echter niet van om zijn mening te blijven verkondigen. Tegen de Paus en de curie in én tegen Luther en de zijnen in.
In de ‘Lof der Zotheid’ krijgt niet alleen de kerk ervan langs: iedereen krijgt een klap van de zweep. Zo zijn wetenschappers alleen maar uit op eigen roem. Taalkunstenaars en dichters zijn charlatans. Iedereen wordt gewezen op zijn of haar zwakheden. Daarmee is het boek een soort grote gelijkmaker: niemand is boven kritiek verheven.
Het is treffend dat jij, Fidan Ekiz, de Lof der Zotheidsspeld mag ontvangen. Een prijs die is vernoemd naar een boek waarin niemand wordt gespaard. Ook jij gaat de confrontatie niet uit de weg. Dat is moedig en goed, want het vrije debat is de hoeksteen van onze democratie.
