Erasmusweek 2023: Uitreiking Lof der Zotheidspeld

Namens het College van B&W sprak mw Natasha Mohamed – Hoesein, wethouder Armoedebestrijding, Schuldhulpverlening en Taal   

Goedemiddag allemaal, 

de Erasmusweek heeft dit jaar, zoals u weet, het thema ‘Mensenrechten in de stad van Erasmus’. Het thema is een eerbetoon aan het 75-jarig bestaan van de Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens.

Dat thema maakte dat de jury van de Lof der Zotheidspeld meteen aan u dacht, mevrouw Gonçalves- Ho Kang You. De jury was snel en unaniem in haar besluit.

Voor heel veel mensen bent u namelijk het icoon van mensenrechten en bent u een inspiratie. U startte vanuit de Surinaamse gemeenschap, maar uw licht straalt inmiddels ook ver daarbuiten. Niet zo vreemd dus dat de jury meteen aan u dacht, mevrouw Gonçalves- Ho Kang You. U maakt zich als jurist en mensenrechtenactivist al uw hele leven sterk voor rechtvaardigheid, voor een samenleving waarin iedereen gelijke kansen heeft, ongeacht kleur, herkomst of geloof. 

Voor dat belangrijke werk is wel een lange adem nodig. Grote veranderingen vragen nou eenmaal tijd, geduld en doorzettingsvermogen. En dat brengt u allemaal mee. 

Ik wil graag de Mandeville-lezing aanhalen die u in 2007 gaf. Daarin zei u het volgende, en ik citeer: 

‘Het individu verdient overal respect, bescherming en een veilige omgeving waarin hij of zij individuele keuzes kan maken. Dat vraagt goed bestuur van actieve overheden en inspirerend leiderschap, overal ter wereld.

Dit vereist uiteindelijk een moreel universalisme, waarin iedereen telt, gekoppeld aan respect voor legitieme verschillen, waarmee ruimte wordt gelaten of gemaakt voor pluriformiteit en individualisme.’ 

Einde citaat. 

“Erasmusweek 2023: Uitreiking Lof der Zotheidspeld” verder lezen

Erasmusweek 2023: Dankwoord door laureaat Lilian Gonçalves – Ho Kang You 

Geachte wethouder, geacht Comité Erasmus en geachte aanwezigen, lieve vrienden en familie.

Vereerd en ook bedeesd ben ik dat door u, wethouder Natasha Mohamed – Hoessein, aan mij de Lof der Zotheidspeld is uitgereikt hier in het Stadhuis in Rotterdam. 

Rotterdam, mijn stad van aankomst in Nederland uit Suriname. Het was een mooie herfstdag in augustus 1964, toen ik met mijn moeder met de Nieuw Amsterdam de Rotterdamse haven binnenvoer. Het vlaggenschip van de Holland Amerikalijn torende hoog uit boven de Lage Landen. Dat was precies zoals ik dat uit de schoolboeken kende. 

Als 17-jarige zette ik parmantig voet aan wal, met een lange vlecht en een grote koffer vol ambities en vrolijkheid. 

Nu sta ik niet in de haven maar in de Raadszaal van Rotterdam en is aan mij de Lof der Zotheidspeld uitgereikt. Die wordt volgens het boekje jaarlijks aan een Rotterdammer toegekend. Wat een dwaasheid om nu een Amsterdammer te vereren! Wellicht had Erasmus daar niet van opgekeken. Hij was immers in de eerste plaats een wereldburger. Zo prijs ik mij met velen uit de diaspora gelukkig ook wereldburger te zijn. Met trots dragen we vanuit diverse perspectieven bij aan de verbinding en saamhorigheid in de Nederlandse samenleving die de onze is geworden. 

Er is geen beter moment om stil te staan bij de hedendaagse betekenis van het gedachtegoed van Erasmus, de man die onvermoeibaar pleitte voor verdraagzaamheid. Oorlogen razen om ons heen, zelden zijn we met zulke ongekende wreedheden geconfronteerd als de afgelopen weken. Het humanitair oorlogsrecht wordt met de voeten getreden. We kijken naar elkaar, je kijkt naar jezelf en voelt je machteloos. Je beseft eens te meer dat verdraagzaamheid een onvoltooid project is, daar moet steeds voor worden gestreden om het te verwerven. Juist nu is het van uiterst groot belang dat we ons blijven inzetten voor de gelijke toepassing van internationaal humanitair recht door alle partijen en daarvoor in actie te komen. 

“Erasmusweek 2023: Dankwoord door laureaat Lilian Gonçalves – Ho Kang You “ verder lezen

Erasmusweek 2023: Gedicht Mama Erasmus 

Voor de afgelopen Erasmusweek heeft stadsdichter ElfieTromp een gedicht geschreven en voorgedragen als opening van de Living Library in de hal van de bibliotheek. 

Mama Erasmus 

1. 

Wie denkt dat het voldoende is 
geboren te zijn, heeft het helemaal 
verkeerd, aldus Erasmus 

als je denkt dat ik je heb gebaard 
om achterin de bus te zitten 
dan heb je het fout, sneert mijn moeder 

je kunt aan een hoop ontsnappen 
oorlog, ziekte of je ware liefde 
maar niet aan de stem van je moeder 

elke moeder is een soort filosoof 
maar ze zijn niet allemaal Erasmus

2. 

Je kunt boeken lezen 
maar ook mensen 

een kind en zijn ouder 
kennen elkaars taal 
ik spreek vloeiend moeder 

ze lacht graag 
daar zit de crux 
wist Erasmus al 

humor is een protest 
een dekmantel 
een goocheltruc 

om te zeggen wat we denken 
zonder te krenken 

3. 

Erasmus schreef meer dan twee meter aan werk 
– herziene edities niet meegeteld –

ik kocht vandaag appels op de markt 
voor een goede prijs en schreef dit gedicht
ook Erasmus moet honger hebben gehad 

wie hem voedde, wat hij at 
daar heeft hij het nooit over gehad 
wel waarschuwt hij tegen moeders verwennerij 
daar krijg je slappe mensen van 

het is maar net welke moeder 
je hebt gekregen 
Erasmus, you lucky boy

Erasmuscollectie van wereldbelang voor de mensheid

In december 2021 werd de Erasmuscollectie Rotterdam door de Nederlandse Unesco Commissie genomineerd voor toevoeging aan het Unesco Memory of the World Register. Een enorme eer én bijzondere erkenning voor deze wereldwijd unieke erfgoedcollectie, die wordt bewaard en beheerd in de Centrale Bibliotheek van Rotterdam. 

Op 18 mei 2023 maakte Unesco bekend dat de Erasmuscollectie inderdaad is toegevoegd aan hun internationale Memory of the World Register.

Op 23 mei 2023 werden tijdens een feestelijke bijeenkomst in de bibliotheek twee Unesco vlaggen overhandigd aan Rotterdam: een voor de Erasmuscollectie en een voor de Atlas van Stolk collectie (in beheer bij Bibliotheek Rotterdam en al eerder aan dit Unesco Register toegevoegd).

Beide vlaggen wapperen nu dagelijks voor de bibliotheek.

Foto Mischa Mannot

Achtereenvolgens spraken Theo Kemperman, directeur-bestuurder van de bibliotheek Rotterdam, dr John Tholen, conservator van de Erasmuscollectie, Said Kasmi, wethouder Onderwijs, Cultuur en Evenementen en de heer Berendse, voorzitter van de Nederlandse Unesco Commissie.

“Erasmuscollectie van wereldbelang voor de mensheid” verder lezen

Een Erasmusbeeld in het ErasmusMC

Vrijwel ongemerkt voor de stad is op 30 januari 2020 het Erasmus Medisch Centrum verblijd met het prachtige kunstwerk ‘Erasmus te paard’. Het bijna 4 meter grote kunstwerk is geschonken door het Gezelschap Rotterdam ’43 ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan van dit gezelschap in 2018.

Het Gezelschap Rotterdam ‘43 is in 1943 door een aantal havenmensen opgericht, ter bevordering van de te verwachten wederopbouw van Rotterdam. Het genootschap bestaat sindsdien uit 70 academici die 10x per jaar een lezing voor elkaar organiseren. De spreker moet een actueel thema behandelen en daarna een link leggen met Erasmus, door zich af te vragen: “Wat zou Erasmus van dit thema vinden?” Als dank ontvangt de spreker een beeldje van Erasmus te paard. Als een lid van het genootschap de leeftijd van 44 jaar bereikt, moet hij uittreden.  

Het grote kunstwerk is gemaakt door kunstenaar Eric Claus en gebaseerd op het kleine beeldje dat een spreker van het Gezelschap ‘43 na diens lezing ontvangt. Claus is ook de maker van dit kleine beeldje.

In 2018 bestond het gezelschap 75 jaar. Tijdens het lustrumdiner ter ere van dit jubileum werd bedacht dat het mooi zou zijn om het ErasmusMC ter gelegenheid van de nieuwbouw met een passend geschenk te vereren. Er werd een lustrumcommissie gevormd die in de jaren tot 2020 tijd noch moeite heeft gespaard om het doneren van dit prachtige beeld mogelijk te maken. 

Tijdens de receptie na de onthulling (30-01-2020) sloeg de voorzitter van het gezelschap een bruggetje met het ErasmusMC en Erasmus, waarbij hij de levenshouding van Erasmus zonder dogma’s benadrukte: niets staat vast en alles moet onderzocht worden. Verder belichtte hij uit Erasmus’ gedachtegoed dat de mens zelf in staat is het goede te doen en zaken beter te maken. Waar komt deze filosofie beter tot uiting dan in een ziekenhuis? 

Een Erasmusbeeld bij de Erasmus Universiteit

Met als thema ‘Building the future’ opende de Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR) op donderdag 10 november 2022 op feestelijke wijze het nieuwe Langeveld Building. Dit multifunctionele onderwijsgebouw is een van de meest duurzame onderwijsgebouwen in Nederland. 

Kenmerkend voor het Langeveld Building is de groene studie-omgeving en de houten boomhut in het atrium. Door de natuur naar binnen te halen creëert de universiteit een omgeving die bijdraagt aan het welzijn en de gezondheid van studenten en docenten.

Opdrachtnemer BAM Bouw en Techniek realiseerde de nieuwbouw in samenwerking met Paul de Ruiter Architects, Buro Harro landschapsarchitect, Halmos Adviseurs en LBP|SIGHT. BAM Advies & Engineering berekende de constructieve uitwerking. abcnova verzorgde namens de opdrachtgever het project- en contractmanagement. 

Tijdens de bouw ontstond bij BAM de wens om bij de opening een kunstwerk aan de EUR te schenken. Een kunstwerk om de nieuwe ideeën die in het gebouw verwerkt zijn, te benadrukken. Hiervoor werd boomzaagkunstenaar Jeroen Boersma benaderd. Boersma koos ervoor om de nieuwe ideeën voor het gebouw te volgen en voor het kunstwerk hout te gebruiken dat bij de bouw gebruikt is en overbleef. Circulair gebruik is de focus van dit beeldhouwwerk. Tevens wil hij door zijn werk de mensen aan het denken zetten en bewustwording creëren voor de schoonheid en kostbaarheid van hout. Verbazen, hun verbeelding activeren, de boom komt opnieuw tot leven met haar eigen verhaal.

Erasmus wilde hij als wijze man uitbeelden, schrijvend aan zijn nieuwe ideeën (over o.a. lesgeven en manier van leven). Het wereldberoemde schilderij van Hans Holbein de Jonge: Erasmus schrijvend aan zijn tafel van opzij gezien, werd zijn leidraad. Voor de drie dimensies van het beeld heeft Boersma verschillende andere schilderijen bekeken.

Het kunstwerk werd op 28 november onthuld.

Alle gebouwen en pleinen op campus Woudestein worden vernoemd naar bekende personen die een directe band hebben gehad met de universiteit. Langeveld Building draagt de naam van hoogleraar Emancipatievraagstukken Hendrika Maria Langeveld (1926-2004) – de eerste vrouwelijke hoogleraar op de EUR, in 1969.